Hall of Fame

Action Skoatter bruine schimmelmerrie geboren 1 juni 1983, van Gallant Prince 1.15,7 (v. Speedy Scot u. Princess Martha) uit Miss Dartel 1.21,5 (v. Loring Hanover u. Dartel) fokkers: E. Gaastra en E. Kruis te Heerenveen

"De Vliegende Friezin"

Voor de "Paard van de Eeuw"-verkiezing maakte D. Minkema eind 1999 het volgende levensverhaal:

De successtory van Action Skoatter en haar beide eigenaren Eelke Kruis van Terband en Evert Gaastra van Nieuweschoot begon op 18 oktober 1982. Joop Schoonderwoerd, eigenaar van een bloeiend vleeswarenbedrjjf in het Utrechtse De Bilt, onderkende het begin van een neerwaartse trend in de drafsport. Resoluut besloot hij zijn succesvolle draverstoeterij Fortuna Hoeve in het Drentse Pesse te liquideren. Op de bewuste 18e oktober werden alle paarden, fokmerries, veulens en jaarlingen geveild. De veehouders Kruis en Gaastra hadden een paar fokmerries aangestreept, maar die waren aan hun neus voorbijgegaan. Plokgeld hadden ze al wel enkele malen opgestreken en toen de drachtige fokmerrie Miss Dartel onder de hamer kwam, roken ze weer een kans op plokgeld. Overmoedig geworden zetten ze de merrie op ƒ 4.000 in, maar er kwam geen tweede bieder en ze bleven aan de merrie "hangen". Het volgend jaar werd een bruin-schimmel merrieveulen geboren, dat de naam Action Skoatter ontving. De schimmelkleur, in vaktermen aangeduid met "roan", werd aanvankelijk niet onderkend en de merrie werd als lichtbruin in het stamboek ingeschreven. Moeder Miss Dartel werd opnieuw gedekt maar bleef gust en werd voor de dood verkocht. Miss Dartel had voor Action Skoatter vier veulens gebracht op de Fortuna Hoeve, waarvan de eerste twee weinig of niets gepresteerd hadden en de volgende twee toen nog te jong waren. Later zouden deze twee, Yoki Fortuna 1.16,2/Hfl. 65.500 en Zita Fortuna 1.17,9/Hfl. 44.255 zich als zeer verdienstelijke dravers ontpoppen. Eelke Kruis, behalve veehouder, in de eerste plaats veehandelaar van professie, had tot die tijd vooral op de op het Friese platteland populaire wilde baan de drafsport beoefend. Dat zou met de komst van Action Skoatter anders worden. Temeer omdat hij uit de A-jaargang nog een latere topper aangekocht had: Abrogan Veha.

Action Skoatter was een dochter van de roodschimmelhengst Gallant Prince, wiens kinderen vaak zeer lastig waren. Ook Action Skoatter, die als veulen in het land alleen maar draven kon, was bij het beleren dwars en ging voor de kar liggen. Eelke Kruis had deze onhebbelijkheid echter spoedig gecorrigeerd. De paarden van Kruis en Gaastra werden getraind door de jeugdige Appie Bosscha, afkomstig uit een familie van draverliefhebbers, die als leerling bij Hendrik Pol begonnen was en later zeven jaar lang het vak grondig geleerd had bij Tjitse Smeding, voor wie hij vele successen had geboekt. Bosscha wilde wel eens wat anders, ging de veehandel in en was voor halve dagen verbonden aan het bedrijf van Eelke Kruis, voor wie hij de paarden trainde, de veewagen naar de veemarkt reed en in de weekeinden soms de koeien molk. Omdat Appie pas later zijn trainersvergunning haalde, stond Action Skoatter als 2-jarige formeel bij Tjitse Smeding in training, en daarna enkele jaren bij Appie's broer Fedde Bosscha. De schimmelmerrie liep eerst op de stalnaam 't Fean, later op naam van Eelke Kruis.

Action traint thuis met Appie op de kar.

Als tweejarige
Als tweejarige toonde Action Skoatter al haar bijzondere klasse. Ze debuteerde met Appie Bosscha op 18 augustus 1985 te Groningen met winst in 1.17,1 over 1700 m, was derde in de klassieke Jofferprijs achter Ada ter Lune en Apocalypse Now en won een afdeling van de Grote Prijs der Vaderpaarden voor Alexia Arlo. Haar beste prestatie leverde ze op 26 november in de Jeugdprijs op Hilversum, toen ze in de mist, sterk gehouden, op superieure wijze een niet voor mogelijk gehouden tijd van 1.17,7 neerzette, daarmee het zes jaar oude tweejarigen-record van Totem Volita naar de geschiedenisboeken verwijzend. Het zou de eerste van een lange serie records worden.

Boven: Een nog zeer jeugdige Action Skoatter (A. Bosscha)
gaat naar een vlotte zege in de GP der Vaderpaarden 1985.
voor Alexia Arlo (links) en Airs and Graces.

Expressief hoofd en een fijn huidje.

Als driejarige
Door haar kleur was Action Skoatter al een bezienswaardigheid op de baan. Ze had daarnaast een expressief hoofd en een fijn huidje. Ze kon enorm veel speed ontwikkelen en zweefde in perfecte balans over de baan. Als driejarige behoorde Action Skoatter bij de top van haar jaargang met 17 overwinningen uit 22 starts. Ze dwong in Groningen in de Sweepstakes voor merries de grote favoriet Annemarie Hazelaar tot het uiterste en werd in een spectaculaire finish in een nieuw koers-record met een neusje geklopt.

De Sweepstakes in Groningen. Annemarie Hazelaar (rechts)
wint met klein verschil van Action Skoatter. Tussen hen in
Ada van Cornjum (derde) en links Apocalypse Now.

Tijdens de Derby had ze gezondheidsproblemen en Appie Bosscha reed toen stalgenoot Abrogan Veha, die meer stayerskwaliteiten had en derde werd. Broer Fedde Bosscha eindigde met Action ongeplaatst, maar spoedig stond ze er weer. Ze won in Schaesberg een afdeling van de Grote Prijs der Vaderpaarden en zegevierde op 7 oktober 1986 in Hilversum in de Nederland-België-Match voor driejarigen voor Alexander S en de Belg Ares Impulse. Ronduit verbluffend was haar optreden in de Sprintersprijs voor 3-jarigen op 16 november, waarin ze Alexander S klopte. Ze realiseerde met 1.15,1 de snelste tijd ooit door een Nederlandse draver op Nederlandse bodem gelopen. Ze besloot het jaar met een serie van 10 opeenvolgende overwinningen en knoopte er als vierjarige direct 7 bij aan. De serie van 17 opeenvolgende overwinningen is een record voor paarden in Nederlands bezit, dat ze lange tijd heeft gedeeld met Illustre Hanover, Ronny W en Simmie Rider. Jammer genoeg werd de serie afgebroken door een mislukt optreden in het Franse Enghien na een 14 uur durende reis en twee dagen "hongerstaking".

Boven: Action Skoatter (A. Bosscha) hier als prille 3-jarige.
(foto Wim van der Sluis)

Action Skoatter wint in Hilversum.
(foto Cees Siersema)

Op het stalterrein van Hilversum poseren Action en Appie
met de trotse eigenaren Evert Gaastra (links) en Eelke Kruis.

Als 4-jarige
Negentien maal zou Action als vierjarige zegevieren uit 21 starts. Een selectie: Ladbroke Sprinters-prijs der 4-jarigen (1.15,6, nieuw vierjarigen-record), Mijl van Drachten (1.17,0 over 1640 m, nieuw baanrecord), Ladbroke Sprintkampioenschap van Drachten (1.16,6, dus wederom nieuw baanrecord), Ladbroke Gronings Kampioenschap der 4-jarigen (haar 17de opeenvolgende overwinning), Ladbroke Wolvega's Kampioenschap der 4-jarigen, het Nederlands Kampioenschap der 4-jarigen in Hilversum (voor Amor Geert, in 1.16,9 over 2440 m, een nieuw baanrecord over de afstand), Wolvega's Mijlrecord-prijs (voor Ymond Boekelte; Action vestigde met 1.15,7 een nieuw baanrecord voor Lindenoord, dat nooit verbeterd is), Friese Rabobankenprijs in Wolvega (ook in 1988 gewonnen), serie en finale van de Grote Castle Furniture-prijs voor Vriend (deze koers, later Home Center Meubelen-prijs geheten, zou ze nog drie keer winnen). Op Hilversum won Action Skoatter in een nieuw koersrecord (1.19,0b over 2460 m) het H. van Wickevoort Crommelin Memoriaal.

Foto uit een groot artikel uit 1987 getiteld "Het Mirakel uit Terband ".
Action Skoatter scheurt thuis door een bocht van de trainingsbaan
bij de boerderij van Eelke Kruis in Terband.

Boven: Uit hetzelfde artikel van Jacob Melissen, die ook de foto's maakte:
Het team rond Action Skoatter: staand v.l.n.r. voedingsdeskundige Aize Soeten, mede-eigenaar Evert Gaastra, Action Skoatter, haar trainer-pikeur Appie Bosscha, mede-eigenaar Eelke Kruis en gehurkt vaste verzorgster Bianca Hulleman (oftewel "chef liefdevolle verzorging" zoals Melissen haar noemde.)

In een "gewoon koersje" verbetert Action Skoatter het
baanrecord van Duindigt naar 1.15,2 over 2.000 m.

Greyhound Rennen
En dan de vier hoogtepunten van 1987: haar meest indrukwekkende zege behaalde ze in 1987 bij haar eerste buitenlandse optreden in Mönchengladbach in het Greyhound Rennen. De Duitse crack Every Way, de Europese kampioen der 3-jarigen in 1986 en met DM 1,4 miljoen op dat moment de meest winnende Duitse draver aller tijden, werd onklopbaar geacht. Action Skoatter nam met haar enorme startsnelheid de kop en toen Wim Paal met Every Way langszij kwam, trok ze brutaal mee om in het laatste rechte eind bij hem weg te lopen. Tot uitzinnige vreugde van de grote schare meegereisde Nederlandse fans, die hun zakken vulden met Duitse Marken van de totalisator. Action evenaarde met 1.15,5 over 2100 m het baanrecord van Mönchengladbach. De Duitse Heat schreef: "Ein Greyhound entzaubert Every Way" en de Duitse eigenaar van Every Way, Alwin Schockemöhle, bood een grote som geld (7 ton?) voor de schimmel, maar dit werd door haar Friese eigenaren van de hand gewezen.

Bij het inspannen voor de start in het Greyhound-Rennen
staat Action er ontspannen bij. Bianca Hulleman
stelt haar gerust.

"Ein Greyhound entzaubert Every Way"
in het Greyhound-Rennen. De finishpaal is nog niet in beeld,
maar Appie zwaait al naar de meegreisde fans.
Action was een echte "Geyhound".

Kampioenschap van Nederland
Een tweede glanspunt was het Kampioenschap van Nederland op 30 augustus op Duindigt. De pas vierjarige Action was in bloedvorm en de sprintkoningin deklasseerde zelfs over stayersafstand al haar tegenstanders. Ze won met een straat voor Vriend en liep 1.16,2 over 2600 m, een verbetering van het koers-record met 2 volle seconden.

Boven: Action Skoatter vliegt naar de kop
in het Kampioenschap van Nederland 1987.
Rechts loopt Verich Brach, hoofdnr. 4 is van Vriend.
Het paard met de orenkap is Yzeren Hein.

Boven: Action Skoatter heeft de leiding genomen
in het Kampioenschap van Nederland 1987.
Achter haar loopt Verich Brach en daarachter probeert
Yzeren Hein (met de rode orenkap) de Duindigt-bocht
door te komen. Helemaal achteraan
de schimmel Zvetlana Hanover.

Action kan na een ronde maar moeilijk door Appie
in toom worden gehouden en ze loopt weg van het veld.
Dat zij op 4-jarige leeftijd over 2.600 m de Nederlandse
top zou deklasseren hadden weinigen verwacht.

Boven: Action Skoatter met Appie Bosscha, die zich afvraagt
waar de concurrentie is gebleven, heeft met overmacht
gezegevierd in het Kampioenschap van Nederland 1987.

Boven: Grote vreugde bij de aanhang na de overwinning
in het Kampioenschap van Nederland 1987.

Op 22 september werd op Hilversum het Sprintkampioenschap van Nederland een prooi voor Action Skoatter, waarbij de klassemerrie Wanda Pluto als tweede eindigde. De tijd was verbluffend: 1.13,5 over 1609 m, de snelste tijd ooit in Nederland gelopen. Het oude record van The Onion uit 1983 werd met 0,1 seconde verbeterd.

Prijs der Giganten I
Voor de Prijs der Giganten op 20 oktober 1987 te Hilversum was de belangstelling vanuit Action's omgeving overweldigend. Met liefst 30 bussen waren de fans naar Hilversum gereisd, het Sportpark was met ruim 10.000 bezoekers afgeladen. Tijdens serie en finale stonden de toeschouwers rijen dik op het middenveld, nauwelijks ruimte latend voor het meerijdend comitébusje. Action won haar serie moeiteloos in 1.14,2 voor Junior Lobell, maar moest in de finale met ere het hoofd buigen voor Grades Singing, gereden door Olie Goop. Grades Singing was op dat moment de beste dravermerrie ter wereld, een halfjaar daarvoor door drie Zweden aangekocht voor 1 miljoen dollar. Grades Singing evenaarde met 1.13,5 het Nederlands en baanrecord van Action. Terecht werd Action Skoatter in 1987 tot Draver van het Jaar gekozen.

Boven: Rijen dik staat het publiek langs de baan.
Ook het middenterrein is door fans in beslag genomen.

Hier staan ze langs het pad waarover het comité-busje
moet rijden.

Boven: Prijs der Giganten 1987 1e serie:
Action Skoatter en Appie Bosscha tijdens het defilé voor de 1e serie,
waarin zij zullen zegevieren.

Boven: Prijs der Giganten 1987 1e serie:
Action Skoatter (A. Bosscha) triomfeert voor Junior Lobell (links).

Boven: Huldiging na de 1e serie Prijs der Giganten 1987:
Action Skoatter en Appie Bosscha staan in het middelpunt,
Eelke Kruis houdt de champagnefles omhoog.

Boven: Na de winst in de Serie heeft Appie startnummer 1
voor de Finale gekozen en onze Vliegende Friezin neemt
daarin natuurlijk de kop. De wereldmerrie Grades Singing
ligt nog in het veld en Action moet pas op de laatste
meters voor haar buigen. En dat als 4-jarige!

Boven: Nog een beeld uit die Finale van de Giganten.

Boven: H. van Wickevoort Crommelin Memoriaal 1987:
Action Skoatter (A. Bosscha) schrijft deze klassieker met verve
op haar naam. Amazone Cede wordt op eerbiedige afstand 2e.

Boven: In de winter koerste Action gewoon door, zoals
hier in een koers op Hilversum. Whippet Postille en
Reunited kunnen haar nog bijhouden, maar een ronde
later is de Friezin bij hen weggelopen. Dit is de aanloop
naar een topjaar als 5-jarige.

Als 5-jarige
Ook in 1988 vierde Action Skoatter grote triomfen. Ze won dat jaar op Duindigt het Kampioenschap Nederlandse Paarden voor Yoboko du Bois en Zeus Boekelte, in Groningen probleemloos de Grote Prijs van Nederland voor Super Explosive en Amor Geert en de Dravers Gold Cup voor Ypco Oostland en Veric Brach. Het Sprintkampioenschap van Nederland werd in Hilversum gewonnen voor Alexander S en Reunited. Andere overwinningen waren ondermeer de Grote Winter-prijs van Weststellingwerf, Schoonderwoerd Vlees BV-prijs (Grote Winterfinale) op Hilversum, het Noordelijk Sprintkampioenschap in Groningen en het Sprintkampioenschap van Schaesberg, dit laatste in een nieuw baanrecord. In het Kampioenschap van Nederland op Duindigt werd ze derde achter Vriend en Zvetlana Hanover.

Boven: Action Skoatter (A. Bosscha) wint het Kamp. Ned. Paarden 1988,
voor Yoboko du Bois, die even springt, Zeus Boekelte (nr.6) en de rest.

Boven: GP van Nederland 1988 te Groningen:
Action Skoatter en Appie Bosscha winnen hier in de 2e serie
en later ook in de finale.

Boven: Action Skoatter en Appie Bosscha winnen hier in Hilversum.
We weten niet in welke koers.

Boven: Na de zege van Action Skoatter in 1988 wordt de Gold Cup
in ontvangst genomen door Eelke Kruis en Evert Gaastra.

Prijs der Giganten II
In de Prijs der Giganten op Hilversum won ze haar serie voor Mack The Knife en werd ze in de finale vierde achter Friendly Face (baanrecord met 1.13,3), Quartz en Park Ridge Lobell.

Boven: Voor de tweede keer wint Action een serie van de Giganten.

Boven: Dezelfde aankomst:
Action Skoatter (A. Bosscha) blijft voorop in de 1e serie
van de Prijs der Giganten. Mack the Knife nr.2 wordt 2e,
dan Ewing Turf, Quartz en Karajan.

Buitenland
Aansprekende verrichtingen werden in het buitenland neergezet. Ze zegevierde in de België-Nederland Match op Sterrebeek bij de vijfjarigen voor Ares Impulse en ze werd later in het jaar op dezelfde baan vierde in de finale van de Prijs van de President, gewonnen door Napoletano. Achter deze Amerikaanse tophengst was ze tweede geworden in de serie.

Elitloppet
Het optreden van Action Skoatter in de Elit-lopp op Solvalla was indrukwekkend, maar niet erg lucratief. In de serie, waarin ze vierde werd, had ze al een staaltje van haar hoge aanvangssnelheid te zien gegeven door in 1.06,5 te openen (nog vele jaren daarna de snelste opening ooit), in de finale probeerde ze bij de start de wereldcracks Mack Lobell en Napoletano af te troeven, maar dat brak haar zuur op.

Boven: In de Serie van de Elitloppet heeft Action Skoatter
in een tempo van 1.06,5 de kop genomen.
Ze werd uiteindelijk vierde.

Boven: In de Finale hadden de winnaars van de series
de beste startnummers. Mack Lobell heeft hier al de kop,
met achter hem Napoletano, op dat moment de twee
snelste hengsten ter wereld. Maar daar komt zomaar die
Nederlandse schimmelmerrie met startnr. 8 hen bedreigen.
Ze liet zich door Appie niet bedwingen en in de
laatste bocht ging bij Action Skoatter het kaarsje uit.
(Filmbeelden van Serie en Finale ziet u onderaan deze blz.)

Boven: In de Grote Prijs van Recklinghausen wordt Action
nipt geklopt door Mack the Knife (links) en
de Franse merrie Querdowa.

In Duitsland was Action Skoatter derde in de Grote Prijs van Recklinghausen achter Mack The Knife en Querdowa. Succes had ze in Gelsenkirchen in het Goldenes Bild Hufeisen, waar ze na twee heats in de race off de Europese Kampioene der Vijfjarigen, Krista Lobell, klopte. In Dinslaken won ze in een drielanden-ontmoeting de Renault Pokal voor de Belgische Amerikaan Park Ridge Lobell. In München werd zowel de serie als de finale van de Münchener Pokal gewonnen door de "Sprinter-königin" voor BJ's Super Star en Sorrento in 1.14,0, een nieuw koers-record. Een week later was Action in München in de Preis der Besten tweede achter Meadow Roland maar voor Grades Singing. En tenslotte werd ze tweede in Gelsenkirchen in het Europees kampioenschap der Vijfjarigen achter de Zweed Piper Cub. De totale winsom van Action Skoatter in binnen- en buitenland bedroeg dat jaar Hfl. 393.560 en was toen een record voor een Nederlands gefokt paard.

Als 6-jarige
Het jaar 1989 ging grotendeels verloren omdat ze geplaagd werd door een onwillige bilspier, maar toch zou ze dat jaar het baanrecord van Duindigt met 1,4 seconde verbeteren tot 1.13,6 met winst in het Sprintkampioenschap van Duindigt. En in het Winter-sprintkampioenschap van Hilversum werd rivaal Yellowa met een neusje geklopt.

Boven: Action Skoatter (rechts met A. Bosscha) wint het
Winter Sprintkampioenschap 1989, voor Yellowa (links),
Zozo Nevele (midden), Zanja en Yoboko du Bois (rechts).

Als 7-jarige
In 1990 kon het publiek weer genieten van "de magie van de schimmel met haar superieure bewegingen", zoals het Jaarboek van de Drafsport haar optreden omschreef. De sprintkampioene, op het zorgvuldig door voedingsdeskundige Aize Soeten uitgekiende dieet (de Action-brok) gehouden, sloeg weer ongenadig toe in sprintnummers. Ze won wederom het Sprintkampioenschap van Drachten. In het Sprintkampioenschap van Alkmaar zette ze met 1.16,0 een baanrecord neer, dat heden ten dage (2000) nog steeds staat. Met haar winst in het Zomerkampioenschap van Drachten op 26 juli passeerde ze Kees Verkerk als meest winnende Nederlandse draver. Andere goed betaalde zeges waren het Sprintkampioenschap van Nederland voor Yick Buitenzorg, het Kampioenschap van Friesland, de Grote Prijs van de Gooi- en Eemlander en het Wintersprintkampioenschap.

Boven: Sprintkampioenschap van Alkmaar 1990:
Action Skoatter en Appie Bosscha zijn op weg naar een
superieure overwinning in een baanrecord van 1.16,0.

Giganten III
In de Prijs der Giganten won ze haar serie voor de sterke Duitser Brendy en moest ze in de finale alleen Friendly Face voor laten gaan.

Boven: Prijs der Giganten 1990 1e serie Action Skoatter (A. Bosscha)
loopt al op kop en zal een ronde verder gaan triomferen.
Achter haar loopt Brendy, die 2e wordt.

Boven: Na voor de derde keer een serie van de Giganten
te hebben gewonnen, heeft Appie voor de Finale weer
het voor haar gunstige startnummer 1 gekozen. Met nog een
ronde te gaan leidt Action Skoatter, maar naast haar komt
de Europese Circuit-winnaar Friendly Face al opzetten.

Boven: Friendly Face wint gemakkelijk en Action weet de
tweede plaats te behouden vóór Yellowa en Yick Buitenzorg.

Buitenland
In het Belgische Sterrebeek nam ze weer deel aan de Prijs van de President: tweede in de serie achter Sabre d'Avril en derde in de finale achter Sabre d'Avril en Extreme Hanover. Acht dagen later klopte ze in Duitsland de crack Express Ride met Heikki Korpi. In Hamburg was ze in de Grote Prijs van Bild derde achter Mack Lobell en Park Ridge Lobell. Ze won serie en finale van de Grote Prijs van de Gelsenkirchener Spaarbank voor Savas Hanover. Op tweede kerstdag klopte ze in Gelsenkirchen onder erbarmelijke weersomstandigheden Carisma Darby in de Grote Kerstprijs en bereikte als eerste Nederlands gefokte draver een winsom van 1 miljoen gulden.

Als 8-jarige
Het jaar 1991 begon weer goed met winst in ondermeer de Willem H. Geersenprijs, de Mijl van Drachten en het Sprintkampioenschap van Alkmaar. In de Dravers Gold Cup moest ze het hoofd buigen voor Yellowa en in de finale van Ladbroke Henri Buitenzorg Invitational voor Carisma Darby. In het Duitse Dinslaken werd het Winterkampioenschap gewonnen voor Baxa Lobell en in Gelsenkirchen was ze in de Bild Pokal eerste in de serie en vierde in de finale. Halverwege het jaar kwam ze vanwege blessures langdurig buiten spel te staan. Ze maakte pas anderhalf jaar later haar rentree op 14 november 1992 met een luid bejubelde winst op Yellowa in Wolvega in de Grote Home Center Meubelprijs.

Boven: Acton Skoatter en Appie Bosscha
tijdens het voorwerk op Duindigt in 1990.

Boven: Winnen verveelt nooit.

Als 9- en 10-jarige
Action was inmiddels 9 jaar en zou per 1 januari 1993 als 10-jarige merrie niet meer startgerechtigd zijn. Het toenmalige NDR-bestuur besloot echter de leeftijdsgrens voor merries op te trekken. Lang heeft Action daarvan niet kunnen profiteren. Ze zou nog slechts drie keer starten. Ze won Wolvega's Grote Sterrensprintersprijs en liep haar laatste koers op 9 mei 1993 op Duindigt, waarbij ze kreupel uit de koers kwam. Hiermee was de successtory van Action Skoatter op de baan, door het Agrarisch Dagblad omschreven als "de jongensdroom van een veehandelaar", ten einde. Ze was op dat moment de meest winnende Nederlandse draver aller tijden met een totaal gewonnen bedrag van Hfl. 1.103.059. Alleen Yellowa zou haar later passeren. Ze had daarbij 21 maal een "twee minuten-mijl" neergezet.

De schitterende loopbaan van Action Skoatter is door de publiciste Marian de Boyen beschreven in een boek "Action Skoatter aan de leiding", dat eind 1999 is verschenen bij Uitgeverij Mes in Capelle aan den IJssel. Het bevat niet minder dan 367 blz. voornamelijk tekst!

Gewonnen topkoersen
Als 4-jarige:
H. van Wickevoort Crommelin Memoriaal 1987
Greyhound-Rennen in Mönchengladbach 1987
Kampioenschap van Nederland 1987
Als 5-jarige:
Kampioenschap Ned. Paarden 1988
Grote Prijs van Nederland 1988;
Goldenes Bild Hufeisen inGelsenkirchen 1988
Münchener Pokal in München Daglfing 1988

Draver van het Jaar 1987

Action Skoatter werd bij de Milennium-wisseling door de drafsportliefhebbers via de website nakoersen.nl tot Paard van de 20-ste Eeuw gekozen.

Boven: Zo zullen we ons Action Skoatter altijd herinneren.
Laagvliegend van start, dan aan de kop van het veld
sleurend, soms ver voor de rest uit, zeilend de bocht door,
met Appie plat achterover op de kar.

Boven: Action Skoatter en haar vaste verzorgster Bianca Hulleman.

In 2023 kreeg Bianca het Action Skoatter-archief van archivaris Frits de Vries
en daar was ze heel blij mee, want ze zei: "ik heb maar weinig bewaard."
Hij had de spullen wel aan het NDR-Archief willen schenken, maar daar
is al veel over Action en bovendien is de bibliotheek gesloten
wegens lekkages op Duindigt.
Zie artikel in Draf&Rensport nr. 44-2023.

Video beelden
We hebben van Action Skoatter veel video-beelden beschikbaar. Een overzicht vindt u onderaan deze pagina.

Action in de fokkerij

Action Skoatter ging de fokkerij in, maar werd het eerste jaar niet drachtig. In 1994 werd ze gedekt door de Hambletonian-winnaar Harmonious, waaruit Maestro Skoatter geboren werd, die na een week helaas door een onverhoedse actie van de moeder dodelijk getroffen werd. Beter verging het haar een jaar later, toen ze een hengstveulen van Giant Chili bracht, Naction Skoatter, die dezelfde kleur als zijn moeder had. Als jaarling was de hengst de sensatie van de Unitrot-veiling, waar hij voor Hfl. 126.000 in andere handen overging. Op de baan etaleerde hij zijn talent met ondermeer een tweede plaats in de Productendraverij, een sterke winst in het H. van Wickevoort Crommelin Memoriaal en in de Vierjarigen Derby. Hij verdiende zijn aankoopsom terug: € 76.000.
Na Naction Skoatter kwamen er nog enkele veulens, die echter lang niet die klasse hadden. Haar laatste veulen werd gedragen en gezoogd door een draagmoeder, als gevolg van een embryo-transplantatie.

Producten van Action Skoatter
(gegevens t/m 10-09-2012)

jaar	H/M	naamvanhetveulen	naamvanhetvaderpaard	record	winsom
1995	H	Maestro Skoatter	Harmonious	jong	gestorven
1996	H	Naction Skoatter	Giant Chill	1.15,4	€ 78.515
2000	R	Skoatter's Soan	Frisian Dragon	geen	€ 0
2001	R	Twirre Skoatter	General November	1.17,0	€ 2.700
2003	M	Valiant Skoatter	Gazeau Skoatter	1.19,0	€ 1.445
2006	M	Zenswa Skoatter	Santana Boko	1.16,0	€ 9.020

Boven: pasfoto van Action Skoatter.

Afstamming

De vader van Action Skoatter, Gallant Prince, werd in 1967 op de Castleton Farm in Kentucky geboren. Hij werd als jaarling voor $ 45.000 geveild en won als 3-jarige het Tompkins Memorial en de Matron Stakes. De door Joop Schoonderwoerd geïmporteerde hengst stond hier vanaf 1972 gedurende 18 jaar ter dekking, bracht 309 kinderen, waarvan 175 gestart zijn, welke hier ruim ƒ 4,6 miljoen gewonnen hebben. Hij fokte zeer onregelmatig en veel van zijn kinderen hadden een moeilijk karakter. Zijn moeder Princess Martha is ook overgrootmoeder van de beste Carisma Darby.
De moederlijn van Action Skoatter gaat terug op de in 1911 geboren Kitty Rowe, welke in 1919 door Jo Schuijl uit Amerika werd ingevoerd. Henri Buitenzorg komt uit dezelfde moederlijn.

(tot zover het verhaal van Durk Minkema)

Boven: Vader Gallant Prince, van wie Action Skoatter
naast haar kleur, waarschijnlijk ook wel enkele
goede eigenschappen heeft geërfd.

Boven: fokmerrie Kakatoe S met veulen Paulientje,
en hun trotse eigenaren (Goedendorp of Van der Elst?).
Paulientje werd later moeder van Dartel, de grootmoeder
van Action Skoatter

Boven: Dit is de moeder van Action Skoatter:
Miss Dartel, hier met dr.ir. F. Scholten op weg naar de start
op Duindigt d.d. 15-9-1976. Ze behaalde een winsom
van bijna 11.500 gulden

Optreden in Joure in 2010

Boven: Op 10 juli 2010 werd in Joure de al 27-jarige Action Skoatter
voor het voetlicht gebracht door haar beide fokkers-eigenaren
Eelke Kruis (op de sulky) en Evert Gaastra (aan het hoofd).

Boven: Enkele bestuursleden en bezoekers van Joure mochten
op de duo-sulky een stukje mee met Action Skoatter.

Boven: Ook de beide fokkers-eigenaren zaten op de sulky
achter hun 'Vliegende Friezin'.

Februari 2011:
Action Skoatter overleden

De Nederlandse drafwereld is in rouw en dat stond in alle dagbladen: Onze Vliegende Friezin is overleden. Onderstaand artikel van journalist Paul de Vlieger stond prominent op de sportpagina in de Noord-Hollandse Dagbladen.

TERBAND - Action Skoatter is overleden. De beste Nederlandse harddraver ooit is 28 jaar geworden. Haar eigenaren Eelke Kruis en Evert Gaastra hebben de merrie in de nacht van maandag op dinsdag laten inslapen in haar stal in het Friese Terband. Action Skoatter kampte met steeds verergerende fysieke problemen als gevolg van koliek.

Action Skoatter is een fenomeen in de drafsport. Ze werd na een stemming onder volgers en liefhebbers van de sport tot Nederlandse draver van de 20-ste eeuw uitgeroepen. De merrie liep in haar loopbaan, die acht jaar duurde, 147 paardenkoersen in binnen- en buitenland en won er daar 92 van. Ze eindigde 122 keer bij de eerste drie. In totaal verdiende ze voor haar eigenaren meer dan een miljoen gulden: omgerekend 500.546 euro. Alleen Yellowa, die 514 mille won, maar daar veel meer koersen voor nodig had, overtrof dat bedrag later.
Het verhaal van Action Skoatter lijkt een jongensboek. Kruis en Gaastra kwamen per ongeluk in bezit van het paard. Op een paardenveiling waren ze uit op plokgeld - een premie voor de één na hoogste bieder - maar hun bod van 4.000 gulden op de drachtige fokmerrie Miss Dartel werd niet overboden, waardoor ze noodgedwongen met de merrie huiswaarts keerden. Ruim een halfjaar later bracht Miss Dartel een bruin-schimmel veulen ter wereld, dat de mannen Action Skoatter noemde. Kruis en Gaastra zetten Action Skoatter op 2-jarige leeftijd bij de jonge pikeur Appie Bosscha in training. Na een stroef begin - tijdens een van de eerste ritjes voor de trainingskar stond ze nog eens plotseling stil, weigerde ze nog een stap te verzetten en ging ze zelfs languit liggen - ontpopte Action Skoatter zich als een mega-talent. Ze won bijna altijd, ook in nationale en internationale topkoersen. Action Skoatters start was ongekend. Ze spoot altijd achter de vleugels van de startauto vandaan en won bijna al haar koersen van kop af. Vanwege die kenmerkende stijl verwierf ze de bijnaam De Vliegende Friezin. De merrie koerste van 1985 tot en met 1993. Ze was zo populair dat hele hordes Friese fans, soms wel met dertig busladingen tegelijk, haar volgden naar de koersbanen. In 1993 beëindigden Kruis en Gaastra haar actieve carrière en ging ze de fokkerij in. Daarin was ze beduidend minder succesvol. Waarschijnlijk als gevolg van haar harde koersloopbaan was ze lastig drachtig te krijgen. Ze bracht slechts vijf veulens ter wereld. Haar allereerste, Maestro Skoatter, werd ongelukkigerwijs door zijn eigen moeder doodgeslagen. Een trap in het weiland, uitgelokt door een insectenbeet of iets dergelijks, werd het veulen fataal. De nakomeling die een jaar later werd geboren, Naction Skoatter, werd als jaarling voor het toen sensationele recordbedrag van 126.000 gulden geveild. Hij was het enige kind van Action Skoatter dat getalenteerd genoeg was om te racen en verdiende in zijn loopbaan ongeveer 75.000 euro.
Action Skoatter wordt komende vrijdag tijdens de koersen in Wolvega herdacht. Het is de bedoeling dat op de Friese drafbaan een monument voor haar wordt geplaatst.
(einde artikel Paul de Vlieger)

(Bijna alle foto's: met dank aan www.huybers.com)

Hall of Fame-bord

In 2006 zijn ter gelegenheid van het 60-jarig jubileum van de Fokkersvereniging grote borden van 12 beroemde harddravers gemaakt: de HALL OF FAME. Natuurlijk hoorde Action Skoatter daarbij. Het bord kwam te hangen bij de entree van de drafbaan Wolvega en is daar enkele jaren gebleven, totdat in 2010 het complex werd verkocht aan Casper Veldink en een complete renovatie onderging. Voor de 3 borden (ook Mistral Nora en Herbie W hingen erbij) was geen plaats meer. Het paste niet in de moderne opzet volgens de binnenhuis-architect!! (zonder kennis van zaken en zonder historisch besef)
In Alkmaar vond men het toen wel passen en Action's bord heeft daar gehangen tot 2022. Toen zag het management van Victoria Park (na aandringen van de Fokkers-voorzitter) wel in dat Action Skoatter toch echt in Friesland moest zijn. Er is een mooie plek gevonden achter de bar in de Virgill Boko Lounge, op de begane grond, rechts van de entree.

Boven: Dit is het Hall of Fame bord van Action Skoatter met het
carrière-overzicht en foto's van enkele hoogtepunten.

Boven: Het Hall of Fame bord van Action Skoatter is in 2006
in Wolvega onthuld door Eelke Kruis en Evert Gaastra.

Boven: Na de onthulling van het Hall of Fame bord van Action Skoatter
praten Eelke Kruis en bedenker Hans Huiberts nog even na.

Boven: In 2022 kwam het Hall of Fame bord van Action Skoatter
eindelijk weer terug in Friesland, waar het hoort. Het hangt nu
in de Virgill Boko Lounge, de bar op de begane grond van
het hoofdgebouw van Victoria Park. (foto HH)

(Bijna alle foto's: met dank aan www.huybers.com)

Videobeelden:

We hebben veel videobeelden waarvan hieronder een overzicht. U kunt een filmpje starten door tweemaal op de camera te clicken.

Sprint Kampioenschap 22 sept. 1987:
De nog maar 4-jarige Action Skoatter loopt weg bij de hele top van Nederland. Alleen Wanda Pluto weet nog enigszins te volgen.
Sprintkampioenschap van Ned. 1987:

Wickevoort 1987:
Action Skoatter overklast als 4-jarige al haar tegenstanders in het H. van Wickevoort Crommelin Memoriaal.

PAARD VAN HET JAAR 1987: ACTION SKOATTER:
Hans Eysvogel vertelt met beelden waarom Action Skoatter in 1987 Paard van het Jaar is geworden. Ze is dan nog maar vier jaar oud, maar heeft de volledige top van Nederland haar hielen laten zien.
Een prachtig overzicht van wat de Vliegende Friezin in 1987 op deze leeftijd al aan haar publiek heeft laten zien.
Totale film van 8 minuut 28 sec.:

Gold Cup 1988:
Beelden van de Gold Cup in Groningen. Meestal namen Action en Appie in vliegende vaart de kop en die hielden ze dan tot aan de finish. Dat was wel genieten voor de echte liefhebbers, maar als schouwspel niet zo spectaculair. Dat was deze Gold Cup wel, doordat Action Skoatter in het tweede band moest vertrekken en dat stapvoets deed. Ze bleef lang achterin hangen en toen ging ze los......

Gold Cup 1988:

Kamp. Ned. Paarden 1988:

Uitslag:
1e. Action Skoatter (Appie Bosscha) in 1.16,0 (2.100 m)
2e. Yoboko du Bois (Martin Eeken) in 1.16,2
3e. Zeus Boekelte (Jan van Dooyeweerd jr.) in 1.16,3
4e. Vriend (Hubert Schoonhoven) in 1.16,5
5e. Zvetlana Hanover (Arnold Mollema) in 1.16,5
voor: o.a. Wanda Pluto, Ulaan, Yzeren Hein, Zmanza Princess, Zabina Diepnow

KNP 1988:

Miljonaire per ultimo 1990:
Uitgebreide TV-rapportage van Studio Sport, aangekondigd door Elles Berger, over Action Skoatter, die als eerste Nederlandse harddraver een winsom van 1.000.000 gulden heeft bereikt. Trainer/pikeur Appie Bosscha wordt indringend ondervraagd en we zien de merrie trainen op de baan tussen de weilanden van Eelke Kruis.
Miljonaire Action Skoatter:

W.H. Geersen Memoriaal 1991:
Action Skoatter ging hierna onverdroten voort met winnen. Mooie beelden van een Winters Hilversum met een lage zon.
Het W.H. Geersen Memoriaal van 1991:

Rentree in 1992:
Halverwege haar achtste jaar (1991) kwam de merrie vanwege blessures langdurig buiten spel te staan. Ze maakte pas anderhalf jaar later haar rentree op 14 november 1992 met een luid bejubelde winst op Yellowa en Elionora Oldeson in Wolvega in de Grote Home Center Meubelprijs. We zien het laatste rechte einde van deze koers.
Rentree 1992:

Overzicht van de drie Prijs der Giganten afleveringen waaraan Action Skoatter deelnam, met beelden:

Giganten 1987: Grades Singing en Action Skoatter:
Deze aflevering kreeg een wereldtopper als winnaar: de Canadese merrie Grades Singing. Zij won dat jaar ook het Europese Circuit en scoorde o.a. punten met een tweede plaats in de Prix d'Amérique en een overwinning in de Elitloppet. Voor het eerst deed Action Skoatter mee in de Giganten. Nog maar vier jaar oud, won zij haar serie en werd eervol tweede in de Finale. De duizenden enthousiaste toeschouwers stonden op de banken en het middenterrein.

Uitslag 1e Serie:
1. Action Skoatter (Appie Bosscha) in 1.14,2
2. Junior Lobell (S. Norberg) in 1.14,5
3. Ymond Boekelte (Harry van Ooyen) in 1.15,0
4. Zvetlana Hanover (Arnold Mollema) in 1.15,6
Ongeplaatst: Veric Brach en Ysvink K.

Uitslag 2e Serie:
1. Grades Singing (Olle Goop) in 1.14,8
2. Zeus Boekelte (Veijo Heiskanen) in 1.15,1
3. Yoboko du Bois (Luut Dooper) in 1.15,5
4. Roper Dan (Arnold Mollema) in 1.15,5
Ongeplaatst: Wanda Pluto, Dizam Speed en Matiné.

Uitslag Finale:
1. Grades Singing (Olle Goop) in 1.13,5
2. Action Skoatter (Appie Bosscha) in 1.13,6
3. Yoboko du Bois (Luut Dooper) in 1.14,6
4. Roper Dan (Arnold Mollema) in 1.15,0
5. Junior Lobell (S. Norberg) in 1.15,0
6. Zvetlana Hanover (Arnold Mollema)

Giganten 1988: Friendly Face en Action Skoatter:
Opnieuw wint Action Skoatter de eerste heat en ze wordt eervol vierde in de Finale. De Europese topper Friendly Face wint zijn serie ondanks een verlies van wel 50 m door een fout na de start. Ook in de Finale is de Fins/Amerikaanse hengst foutief na de start en verliest zo'n 40 m. Action Skoatter neemt natuurlijk vliegend de kop en onderhoudt een hoog tempo. Maar Friendly Face is een klasse apart en wint alsnog.

Uitslag 1e Serie:
1. Action Skoatter (Appie Bosscha) in 1.14,0
2. Mack the Knife (T. Jansson) in 1.14,1
3. Ewing Turf (Anders Lindquist) in 1.14,2
4. Quartz (J-C Hallais) in 1.14,3
Ongeplaatst: Zvetlana Hanover, Zeus Boekelte, Karajan en Trojaan Darby.

Uitslag 2e Serie:
1. Friendly Face (Pekka Korpi) in 1.13,5
2. Park Ridge Lobell (Gerard Vergaerde) in 1.13,6
3. Reado (Rolf Dautzenberg) in 1.15,1
4. Wanda Pluto (Maria Poort) in 1.15,8
Ongeplaatst: Reunited, Yoboko du Bois en Alexander S.

Uitslag Finale:
1. Friendly Face (Pekka Korpi) in 1.13,3
2. Quartz (J-C Hallais) in 1.13,3
3. Park Ridge Lobell (Gerard Vergaerde) in 1.13,7
4. Action Skoatter (Appie Bosscha) in 1.13,9
5. Mack the Knife (T. Jansson) in 1.14,0

Giganten 1990: Friendly Face en Action Skoatter:
Voor de derde keer op rij won Friendly Face de Giganten en voor de tweede keer het Europese Circuit. Voor de derde keer (maar niet op rij) won Action Skoatter de eerste heat en ze werd tweede in de Finale. Yellowa deed goed mee. Yick Buitenzorg verraste met twee vierde plaatsen.

Uitslag 1e Serie:
1. Action Skoatter (Appie Bosscha) in 1.14,8
2. Brendy (Willy Rode) in 1.15,1
3. Karajan (Heiko Schwarma) in 1.15,3
4. Zanja (Luut Dooper) in 1.15,4
Ongeplaatst: Cosmo Lobell, Park Ridge Lobell, Dr. Pershing en Tornado Hanover.

Uitslag 2e Serie:
1. Friendly Face (Pekka Korpi) in 1.13,3
2. Yellowa (Ton Blok) in 1.14,5
3. Reado (Rolf Dautzenberg) in 1.15,1
4. Yick Buitenzorg (Hugo Langeweg) in 1.15,2
Ongeplaatst: Chrissie E, Slight Stretch, Nobleboy Hanover, Zeus Boekelte en Savas Hanover.

Uitslag Finale:
1. Friendly Face (Pekka Korpi) in 1.14,1
2. Action Skoatter (Appie Bosscha) in 1.14,5
3. Yellowa (Ton Blok) in 1.14,7
4. Yick Buitenzorg (Hugo Langeweg) in 1.14,7
5. Reado (Rolf Dautzenberg) in 1.15,1