|
Hieronder een artikel van Harry van der Veen en Hans Huiberts uit
het Fokkerijnummer (Breeders Special) 2011.
Titel "Alkestis en Van E(nkhuizen) onlosmakelijk verbonden"
Alkestis was een bekende fokmerrie uit de jaren 60 van de vorige
eeuw. Wie Alkestis zei, dacht er "Van E" achteraan, omdat
bijna alle producten van deze merrie dat in hun naam hadden staan.
Dat achtervoegsel stond voor eigenaar/fokker Teun van Enkhuizen
uit Krommenie, een succesvolle autoverkoper met sterke voorliefde
voor de één-pk. Aanleiding voor dit verhaal is het
plakboek van de familie Van Enkhuizen, dat via een omweg in het
bezit is gekomen van het NDR-Archief en zo komt het verleden weer
tot leven.
Paardennamen
Al sinds jaar en dag kennen we in de draf- en rensport van die eigenaren,
die hun fokproducten voorzien van een eigen identiteit in de naam
van het dier. Elk jaar is de naamgeving voor sommigen weer een repeterend
feestje, anderen bellen vertwijfeld familie en kennissen af om bruikbare
tips. Zo weet bijna iedereen dat de grote Groningse draverfokker
Johan Smit zijn paarden veelal vogelnamen gaf en deze uitbreidde
met de hoofdletter S, zoals Vuurvink S, Velduil S, Vliegenvanger
S, Sterntje S of Watersnip S. Er zijn maar weinig vogels te vinden
met de beginletter Q en dat loste Smit creatief op met bijv. Quicksilver
S. Anderen kozen ervoor om de naam van hun stoeterij of boerderij
als achternaam te gebruiken en zo herkennen we de paarden van Boko,
Berkenhof, Buitenzorg, Fortuna, Kievitshof, Landerije en Enzelens.
Weer andere fokkers kozen voor hun eigen regio of vaderland in de
naam, zoals Hollandia, Limburgia, Westlandia of gewoon Westland,
Frisiana of Frisia, Starlake en Skoatter. Anderen verbasterden hun
eigen achternaam tot Alki, River, Rider of Lobell. Nog één
categorie dan, dat is de groep fokkers, die het paard een naam geeft
en die uitbreidt met de eerste letter van hun achternaam zoals Xuthus
T, Xaverine D, Wanda W of Salvador S.
Van Enkhuizen
De hoofdpersoon van dit stukje historie is een man die gedurende
lange tijd buitengewoon serieus met de drafsport is bezig geweest.
We hebben het over de heer Teun van Enkhuizen, die veel van onze
lezers zich zullen herinneren als de fokker-eigenaar van de Derbywinnaar
C Alkestis van E. De heer Van Enkhuizen heeft in de naoorlogse jaren
in Krommenie een goedlopend autobedrijf. Hij opereert ietwat aan
de voorzichtige kant van het zakendoen en laat zich niet meeslepen
in de gekte van alledag. Op de zondagen zijn Teun en zijn vrouw
vaak te vinden op de koersbanen, waar ze genieten van de drafsport.
Mede doordat zijn autohandel prima verloopt, duurt het dan ook niet
erg lang of onze hoofdpersoon koopt zijn eerste draver en dat is
natuurlijk wel een groot avontuur.
Opveger
Het eerste paard was geen hoogvlieger, maar toch blijft deze in
1947 geboren Opveger voor Van Enkhuizens een draver, waarvan ze
met plezier de prestaties volgen. Het paard wordt veelal gereden
door Jan van Leeuwen sr., trainer-pikeur op het Hilversumse Sportpark.
Na nog een aantal wat mindere goden in eigendom te hebben gehad,
werd Teun van Enkhuizen eigenaar van de hengst Fan Fan, één
van de vele Franse paarden, die in die tijd naar ons land werden
gehaald. Fan Fan is een tijdgenoot van ondermeer Double Six M, Emden,
Gao B, Harley, Iniopile, Faune, Forges en vele andere vooraf hoog
ingeschatte viervoeters, die de verwachtingen bij ons niet altijd
waarmaakten. Met als uitzonderingen vooral Double Six M en Hairos
II.
Alkestis
Als Fan Fan op een gegeven moment moet koersen in het Duitse Gelsenkirchen
krijgt Teun van Enkhuizen de Duitse merrie Alkestis aangeboden.
De merrie is in 1949 geboren als dochter van Ahnenstolz en de recordloze
Alinde. Op het tijdstip van de aankoop kan Alkestis al bogen op
een goed record van 1.21.4 en een voor die tijd uitstekende winsom
van 35.000 oude guldens. Om een lang verhaal wat in te korten, uiteindelijk
verhuist Alkestis naar zijn nieuwe eigenaar, die de merrie (uiteraard!)
plaatst op het entrainement van zijn huistrainer Jan van Leeuwen.
Na enige pogingen op onze vaderlandse banen adviseerde Jan van Leeuwen
zijn eigenaar om maar met de merrie te gaan fokken, want een grootse
drafsportcarrière in haar nieuwe vaderland leek hem geen
haalbare kaart te zijn.
Toen de geboorte van het eerste fokproduct naderde, besloot Teun
van Enkhuizen de naam van moeder Alkestis te handhaven en verder
"van E" als toevoeging te gebruiken. Als eerste nakomeling
bracht Alkestis van Double Six M een hengstje: Zalkestis van E,
die in ons land een winsom vergaarde van ca. fl. 22.750 en daarna
werd verkocht naar Engeland. Maar het eerste fokproduct had Teun
van Enkhuizen wel weer eens doen ervaren hoe het was om een eigen
paard als winnaar te zien eindigen. Dat smaakte naar meer.
Als vervolg werd in 1959 Alkestis van E geboren, opnieuw van Double
Six M en ook deze aanwinst wist een mooie fl. 24.000 te incasseren
voor zijn eigenaar, totdat hij op weg naar de koers in Groningen
jammerlijk verongelukte. Voor het volgende fokproduct laat Van Enkhuizen
zijn Alkestis een keertje "vreemdgaan" bij de toenmalige
kampioenhengst Mac Kinley en de volgende aanwinst is dan niet Balkestis
van E of iets dergelijks, maar Benjo Kinley. Hoewel hij reserve-kampioen
op de Jaarlingenshow werd, kwamen de aspiraties er op de baan onvoldoende
uit.
C Alkestis van E
Vervolgens wordt in 1961 in Krommenie een hengstveulen geboren uit
de hernieuwde vrijage tussen Mac Kinley en Alkestis en hij krijgt
de naam C Alkestis van E. Het is deze hengst, die in huize Van Enkhuizen
voor veel vreugde zal gaan zorgen en die zijn fokker eeuwige roem
zal schenken. Als tweejarige komt hij niet minder dan 18 maal aan
de start en hij maakt door zijn (te) grote ijver nog al eens een
fout. Als driejarige komt hij tot volle ontplooiing. Hij is een
langzame beginner en maakt altijd op het laatst veel goed. Een stayer
dus, en dat zal blijken in de Derby. In dat jaar zien we op de koersbanen
een brede en sterke C-jaargang lopen. De favoriet tot kort voor
Derbydag is de troef van Jan van Dooyeweerd, Chantiago, en daarnaast
de trots van Appie Siderius, Carlos Pluto, Piet Smit met zijn gevaarlijk
snelle Captain Double en C Alkestis van E met zijn eigen trainer
Jan van Leeuwen sr. Direct daarachter komen de serieuze kanshebbers
als Sweepstakes-winnaar Caracara S, Canard S en Con Brio voor het
geval dat er iets niet volgens het boekje zou gaan. C Alkestis van
E gaat echter de vaderlandse boeken in als de glorieuze Derbywinnaar
van het jaar 1964.
Na deze overwinning in de parel van ons koerssysteem wordt C Alkestis
van E verkocht aan stal Hermès, maar wel onder de voorwaarde
dat hij op het entrainement van Jan van Leeuwen blijft staan. En
ook voor zijn nieuwe eigenaren weet de hengst met regelmaat te scoren,
want hij blijft een buitengewoon gevaarlijke tegenstander, die op
"zijn" dag tot veel in staat is. Zo wint hij de Recordprijs
der 4-jarigen, de Prijs der 4-jarige Stayers en de Holland-België-match
bij de 4-jarigen. Als 6- en 7-jarige wordt hij derde in het Kampioenschap
van Nederland. En als 8-jarige derde in een Holland-België-onderdeel.
Nog tijdens zijn mooie carriere op de baan wordt C Alkestis van
E door stal Hermès verkocht aan de Puttense liefhebber en
hengstenhouder Gijs van der Bor, die de hengst onder de vertrouwde
hoede van Jan van Leeuwen laat staan. C Alkestis van E brengt het
uiteindelijk tot een winsom van fl. 152.300. Na zijn koerscarrière
wordt hij ter dekking gesteld op stoeterij Gallant's Farm in Stroe.
Zijn beste product is Myrly Terraise, die bijna 100.000 gulden weet
te winnen. Paardensport in Ren en Draf meldt ons dat de hengst op
1 april 1975 op 14-jarige leeftijd plotseling in zijn box is overleden.
Boven: C Alkestis van E wint met Jan van Leeuwen sr.
de Derby C in 1964.
Boven: Huldiging van C Alkestis van E en entourage na
de Derby-winst. Rechts naast pikeur Jan van Leeuwen
staat Teun van Enhuizen met zijn vrouw.
Meer fokproducten
Na de fantastische ervaringen met de 3-jarige C Alkestis, is het
aan Dea Alkestis van E om de kleuren van Teun uit Krommenie te verdedigen,
en ook deze telg "van E", trouwens opnieuw een Mac Kinley-dochter,
doet op de baan van zich spreken met een winsom van fl. 28.000.
Ze behaalt een derde plaats in de Derby D.
Maar de fokkerij in Krommenie bleef natuurlijk niet alleen maar
Derbydeelnemers leveren, want na Dea was het de beurt aan Ero Alkestis
van E, die fl. 33.000 won, maar niet in de klassiekers startte.
Een kuiltje op de thuisbaan Hilversum bracht hem onherstelbare schade
toe. Na een jaartje te hebben overgeslagen vond Teun het "van
E" toch ietwat overdreven en kortte het in. De volgende werd
genoemd Gea Alkestis VE, die fl 6.000 won, en vervolgens kwam de
beste Hea Alkestis VE, die fl. 51.000 voor haar baas verdiende.
Zij werd derde in de Sweepstakes en won o.a. de Gouden Edammer in
1972. Ook het "VE" werd later weggelaten. Ido van Alkestis
won fl. 24.350. De laatste 3 veulens van Alkestis werden Katinka
Alkestis, Liz van Alkestis en Mama Alkestis genoemd en deze zijn
niet in de baan gekomen. Teun van Enkhuizen fokte ook nog 4 producten
uit Dea Alkestis van E, waaronder de uitstekende Nolivyr Alkestis
(fl. 94.000), alvorens de merrie aan Jan Glimmerveen te verkopen.
Boven: Krantenfoto uit de jaren 60. Fokmerrie Alkestis staat temidden
tussen haar oudste kroost.
Links de producten van Double Six M: v.l.n.r. Zalkestis van E,
Dea Alkestis van E en Alkestis van E
Rechts de producten van Mac Kinley: v.l.n.r. Ero Alkestis van E,
Benjo Kinley en C Alkestis van E (Derby).
Dit zijn de oudste zes, van Z t/m E.
Daarna volgden er nog zes: Gea, Hea, Ido, Katinka, Liz en
Mama Alkestis, de bet-overgrootmoeder van Gustafson.
Zuinig op zijn paarden
Teun van Enkhuizen was een man, die zuinig omging met zijn paarden
door ze extra gezonde voedingsupplementen te geven en ze niet te
vaak in de koers te laten starten. Frequent koersen vond hij voor
het paard geen goede zaak en dus gebeurde het ook niet. Z'n paarden
werden wel eens aangeduid als "de vriendjes van Teun",
die geen machines hoefden te zijn waar geld uit moest rollen. Het
plezier stond voorop en het succes was mooi meegenomen. Van Enkhuizen
is overleden in het jaar 1976, waarna zijn echtgenote besloot om
het paardenbestand te verkopen. De meeste gingen naar Jan Glimmerveen,
die de merries meestal liet dekken door zijn Franse hengst Olivier
B.
Nafok van Alkestis
Met enkele dochters van Alkestis is doorgefokt. En nog steeds zien
we nazaten opduiken, vooral in Duitsland. Daar liepen o.a. enkele
merries met de achternaam Lady, die rond de € 40.000 hebben
gewonnen. Maar de beste van allemaal is de in 1983 geboren Duitse
hengst Action Nevele (1.16,1 - € 158.750), een zoon van Katinka
Alkestis.
Het laatste product van Alkestis was Mama Alkestis en dat werd de
eerste fokmerrie van Teun's streekgenoot Klaas Bootsman. Zij bracht
de eerste Boko's ter wereld, met als beste de merrie Triomf van
Boko (1.20,4 - € 9.300). Haar dochter Dakadvies werd moeder
van de snelle Ultimate Lady (1.13,4 - € 37.000), op haar beurt moeder van de succesvolle Gustafson.
In afgelopen jaren zijn in Duitsland nog enkele nazaten van Alkestis
geboren. En in Nederland zien we naast Gustafson en nog enkele goede halfbroers/zussen. Haar stam is wel van minder belang geworden, maar nog lang
niet uitgestorven. Vooral dankzij Teun van Enkhuizen.
(einde artikel van Harry van der Veen en Hans Huiberts over Teun van Enhuizen uit het Fokkerijnummer (Breeders Special) 2011)
(voor de Breeders Special 2022 schreef Hans Huiberts een Fokkersoog over Gustafson met daarin een stukje over zijn stammoeder Mama Alkestis. Zie hieronder)
Mama Alkestis
John Bootsman vertelde mij het volgende over de eerste draver van Klaas Bootsman. John's moeder Tilly was bevriend met Rie, de dochter van Teun van Enkhuizen. Zodoende kwam Klaas Bootsman daar wel eens over de vloer tijdens verjaardagen. Het gesprek ging dan natuurlijk vaak over de dravers van Teun. Dat sprak Klaas enorm aan, mede doordat hij onder de indruk was van populaire paarden als Hairos II en Theo Messidor, waar de kranten toen vol van stonden. Tijdens een feestje in de zomer van 1971 verkocht Teun het laatste veulen van zijn topfokmerrie Alkestis aan Klaas. Hij vertelde er niet bij dat de moeder bij de geboorte van het veulen was overleden, dat de kleine een blessure aan haar been had opgelopen en zij met de fles was grootgebracht. Ze werd Mama Alkestis genoemd en Klaas zette haar in training bij zijn buurman Piet van Petten. Door een scheef beentje bleek ze ongeschikt voor de koers en ze werd als 2-jarige gedekt door Star Performer. De kleine John was toen 9 jaar oud en ging steeds met z'n vader mee als er wat met de merrie moest gebeuren. Zijn broertje en zusje hadden geen interesse in pappa's nieuwe hobby, John des te meer. In het volgende jaar werd het hengstveulen Prima van Boko geboren. De eerste Boko van een hele lange lijst....
Prima was geen grootheid met zijn winsom van 600 gulden. Zijn moeder bracht daarna nog Right van Boko (won 17.000 gld.), Triomf van Boko (20.000 gld.) en 4 mindere goden. Triomf is de overgrootmoeder van Gustafson en haar producten zien we onder de stamboom staan. My Lady, een NL-dochter van Dakadvies, werd moeder van de Duitse hengst Waitingonafriend, 1.12,3 – ca. € 52.000 in Zweden. Verder zijn er weinig andere grootheden uit deze moederlijn te melden.
Tenslotte
Het leven hangt vaak van toevalligheden aan elkaar. Dat geldt ook voor de draverfokkerij. Zonder Jeroen Engwerda en zijn Ultimate Lady hadden we nu geen Gustafson gehad en was de moederlijn van Alkestis misschien wel uitgestorven. En zonder Teun van Enkhuizen en Alkestis was er nu geen Boko Stables geweest en was John Bootsman waarschijnlijk voetbalmakelaar geworden, met een stal vol stervoetballers. Of zoiets.
Enkele nakomelingen van Alkestis
Boven: Zalkestis van E (J.S. van Leeuwen) gaat af
op de overwinning in de Hermes-prijs 10-6-1962
voor Wilfield, Woudsnip S en X Straal W.
Boven: Alkestis van E wint de J.S. Bach-prijs op 23-5-1962
voor Avondvogel S nr.4 en Ascure.
Boven: Hea Alkestis VE (Manus Bouwhuis) zegevierde in de 1e serie
van de Grote Kerstprijs 1971 en in de Gouden Edammer 1972.
Boven: Ido van Alkestis op Duindigt begin jaren zeventig.
Voor meer foto's, kijk op onze fotopagina's
bij de beginletters van de Nederlands gefokte paarden
|
